Een MSU is uitgerust met een CT-scanner en andere apparatuur om snel een diagnose te kunnen stellen

Een gespecialiseerde ambulance laten rijden in de regio Rotterdam voor patiënten die mogelijk een beroerte hebben, is sneller en goedkoper dan hen laten meerijden met een reguliere ambulance en pas behandelen in het ziekenhuis. Dat concluderen onderzoekers van het Erasmus MC op basis van een simulatiemodel dat zij ontwikkelden om deze vorm van zorg te verkennen.

Bij een beroerte telt elke minuut. Want de hersenen zijn op dat moment verstoken van zuurstofrijkbloed. Hoe sneller de behandeling kan starten, hoe beter.

‘Maar een beroerte kun je alleen behandelen, nadat er beeldvormende diagnostiek is gedaan’, vertelt promovendus Peter van Hulst. ‘Het probleem bij een beroerte is dat het zowel door een bloedprop als door een gescheurd bloedvat veroorzaakt kan worden, terwijl je dit niet kunt zien aan de buitenkant en de symptomen die iemand heeft.’ Een diagnose stellen kan nu alleen met een CT-scanner in het ziekenhuis. Voordat iemand daar is, gaat er veel kostbare tijd verloren. Tijd waarin hersencellen door zuurstofgebrek afsterven.

Daarom zijn onderzoekers van het Erasmus MC steeds op zoek naar manieren waarop patiënten met een verdenking op een beroerte zo snel mogelijk de juiste behandeling kunnen krijgen. De inzet van een mobiele stroke unit (MSU), zoals de gespecialiseerde ambulance met dito apparatuur en verpleegkundigen heet, biedt uitkomst. Dat publiceren zij in wetenschappelijk tijdschrift Neurology.

Werkwijze
Een MSU is uitgerust met een CT-scanner en andere apparatuur om snel een diagnose te kunnen stellen. De gespecialiseerd verpleegkundige is opgeleid om een behandeling te starten op afstand van het ziekenhuis in nauw overleg met een neuroloog en neuroradioloog. Het team komt in actie zodra de 112-meldkamer een beroerte verdenkt. De MSU verricht de eerste beoordeling en behandeling. Daarna wordt de patiënt met de reguliere ambulance vervoerd naar het meest geschikte ziekenhuis in de regio. De MSU is dan direct weer beschikbaar voor een volgende melding, zo is het idee.

De onderzoekers concluderen op basis van gegevens uit Zuidwest Nederland dat deze werkwijze kostbare tijd en geld bespaart. Ze berekenden diverse scenario’s. Het beste resultaat wordt bereikt bij een dagelijkse inzet van 16 uur, tussen 7.00 uur en 23:00 uur, met een aanrijtijd tot 25 minuten. ‘Want de meeste beroertes worden overdag opgemerkt en zo worden personeelskosten in de nacht uitgespaard’, aldus Van Hulst.

Veelbelovend
In het meest optimale scenario kunnen zorgverleners patiënten 10 tot 15 minuten eerder behandelen met een sterke bloedverdunner en tot 50 minuten sneller behandelen met een gespecialiseerde behandeling in het ziekenhuis. Van Hulst: ‘Een snellere start redt levens, zorgt ervoor dat minder patiënten invalide raken en bespaart zorgkosten, die nu worden gemaakt in de langdurige zorg.’

De uitkomsten zijn dus veelbelovend en op termijn goedkoper, aldus de onderzoekers. De inzet van de MSU voorkomt bovendien ruim 180 reguliere ambulanceritten tussen ziekenhuizen. En een bezoek aan de spoedeisende hulp kan worden overgeslagen na behandeling in de mobiele stroke unit. ‘Op deze manier wordt de investering al na twee jaar inzet terugverdiend. Maar het belangrijkste is dat we de beroertezorg in onze regio aanzienlijk verbeteren’, volgens Van Hulst.

Pilot
Als het aan Van Hulst en zijn collega’s ligt, starten ze binnenkort met een pilot in de regio om te bekijken of de uitkomsten van het simulatiemodel in de praktijk ook zo gunstig zijn. Die wens staat nog in de kinderschoenen, want daarvoor is veel geld nodig. De aanschaf van de MSU bedraagt ongeveer 1,5 miljoen euro en daar komen nog operationele kosten bij.

Hoewel de MSU al zijn intrede heeft gedaan in steden als Berlijn en Melbourne en al op veel plaatsen rondrijdt in landen zoals Amerika en China, is de gespecialiseerde ambulance niet op bestelling beschikbaar. Maar de onderzoekers zijn vastberaden, want op de lange termijn levert deze innovatie geld en gezondheidswinst op. ‘Dat is de investering meer dan waard’, besluit Van Hulst.

Bron: Erasmus MC