Ziekenhuizen bundelen hun krachten om gezamenlijk de grote uitdagingen in de zorg het hoofd te bieden

Samenwerkingsverbanden van meerdere ziekenhuizen zijn in ons land niet meer weg te denken. Elk ziekenhuis werkt wel samen in (meerdere) netwerken om de zorg efficiënter en beter te maken. Toch worden die ambities niet vanzelfsprekend gehaald. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Roos van der Ven, uitgevoerd in samenwerking met IKNL, Maastricht University en het Oncologisch Netwerk Zuidoost-Nederland (OncoZON). Het onderzoek laat zien dat het daadwerkelijk verbeteren van de zorg staat of valt met duidelijke doelen, goed georganiseerde processen en regelmatige evaluatie.

Hoe effectief zijn netwerken?
Samenwerking speelt een steeds belangrijkere rol in de zorg, ook binnen de oncologie. Ziekenhuizen bundelen hun krachten om gezamenlijk de grote uitdagingen in de zorg het hoofd te bieden. Dat betekent ook dat er veel geïnvesteerd wordt (tijd, geld en energie) in samenwerkingsverbanden én dat de vraag van belang is: hoe effectief zijn ze eigenlijk? In het proefschrift ‘De complexiteit van ziekenhuisnetwerken in de oncologie: een veelgebruikte en veelbelovende structuur zonder blauwdruk’ komt die vraag naar voren.

Duurzame inzet is noodzakelijk
Van der Ven keek naar de impact op patiëntuitkomsten van verschillende netwerken rond een bepaalde type kanker (de belangrijkste uitkomsten staan onderin dit bericht). Ze maakte daarbij gebruik van real-world data, zoals de Nederlandse Kanker Registratie (NKR) en de landelijke pathologie databank PALGA. Van der Ven: ‘Uit de studies blijkt dat een gezamenlijke doel en goed gestructureerd proces kunnen leiden tot betere zorg. Wel zullen alle betrokken partijen zich duurzaam moeten inzetten om de potentie van netwerken te benutten en behouden.’

Van afspraak tot impact
Afspraken binnen ziekenhuisnetwerken hebben pas impact als ze daadwerkelijk worden doorgevoerd in de praktijk. Dat blijkt echter complex: organisaties sturen vaak één of enkele medewerkers naar netwerkvergaderingen, waarna een goede overdracht cruciaal is. ‘Door het overdrachtsproces bewust vorm te geven en periodiek te evalueren, vergroten ziekenhuizen de kans dat netwerkafspraken impact maken. Er bestaat geen ‘one-size-fits-all’, maar een gestructureerde aanpak helpt’, vertelt Van der Ven. Om netwerken te ondersteunen, ontwikkelde ze een gesprekskaart. Die bevat activerende vragen, gebaseerd op het onderzoek, die ziekenhuizen helpen om afspraken over te brengen naar hun praktijk.

Toekomstig onderzoek
In het proefschrift slaat Van der Ven een brug tussen klinische epidemiologie en health care management, iets wat in eerder onderzoek naar oncologische netwerken nog niet gedaan was. ‘Mijn proefschrift benadrukt het belang daarvan, want ziekenhuisnetwerken zijn complexe organisatievormen die alleen goed begrepen kunnen worden door inzichten uit meerdere vakgebieden te combineren.’ Van der Ven roept toekomstige onderzoekers dan ook op om actief de samenwerking tussen disciplines te zoeken om deze netwerken nog beter te doorgronden.

Belangrijkste uitkomsten van de impactstudies

Bron: IKNL