Veel kinderen hebben vragen over roken en vapen: ‘een helder signaal dat voorlichting op basisscholen hard nodig is’

‘Waarom is vapen ongezond?', 'Wat zijn gezonde longen?’. Vrijwilligers van Amsterdam UMC, afdeling Longgeneeskunde en het Emma Kinderziekenhuis gaven deze zomer antwoord op vragen van leerlingen van basisschool De Biënkorf. Het internationale scholenproject van Healthy Lungs for Life loopt – na succesvolle pilots in Barcelona, Milaan en Wenen – nu ook in Amsterdam. Veel kinderen hebben vragen over roken en vapen: ‘een helder signaal dat voorlichting op basisscholen hard nodig is’.

Deze zomer vond de eerste serie gastlessen plaats in groepen 7 en 8 van basisschool De Biënkorf in Amsterdam Noord. Na een uitleg over hoe longen werken, gingen de kinderen zelf aan de slag. Onderzoeker Arjen Pelgröm van Amsterdam UMC vertelt: “Met een fles, ballonnen en rietjes knutselen ze een longmodel in elkaar. Dit model simuleert de werking van de longen. Daarmee kunnen ze ook thuis laten zien wat ze geleerd hebben over de werking van longen.” De kinderen stelden veel vragen over roken en vapen. Bijvoorbeeld: ‘Is het ook ongezond voor mij als mijn ouders roken?’ en 'Waarom is vapen zo verslavend?’.

Jumping jacks
Ook komen de kinderen meer te weten over hun eigen longen. “Gedurende een minuut tellen ze hun ademhaling", zegt Pelgröm. "Daarna doen ze een serie jumping jacks en tellen ze opnieuw. En laten we ze nadenken over waarom je meer ademhaalt bij inspanning.” Longfunctieanalisten Rachel Salvador en Saeeda Lone-Latif hebben de longfunctie gemeten van kinderen wiens ouders daarvoor toestemming hebben gegeven.

Jonge ambassadeurs
Het scholenproject maakt deel uit van een wereldwijde campagne om mensen bewust te maken van het belang van longgezondheid, Healthy Lungs for Life (HLFL). Kinderen zijn een belangrijke campagnedoelgroep, onder het motto ‘jong geleerd oud gedaan.’ Amsterdam UMC-onderzoeker Susanne Vijverberg en vrijwilliger bij het scholenproject: “De betrokkenheid is groot. De kinderen zijn enthousiast, nieuwsgierig en kritisch. En precies dát is wat we willen bereiken: jonge ambassadeurs voor gezonde longen én een schonere toekomst.” Het scholenproject is gestart in Amsterdam, maar elke school uit elke regio in Nederland kan meedoen. Lees meer over het scholenproject op de website van het Longfonds.

Congres over longgezondheid
Eind september 2025 vindt het congres Respiratory health around the globe van de European Respiratory Society (ERS) plaats in Amsterdam. Hieraan gekoppeld wordt de campagne ‘Healthy Lungs for Life’ in Amsterdam gelanceerd. Daarbij worden de ervaringen met het lespakket breed gedeeld, met onder andere beleidsmakers en overheden, in de hoop dat meer kinderen kunnen leren over longgezondheid en gezonde lucht.

Voorlichting op social media
Ook op TikTok legt arts-onderzoeker Erik Michels van Amsterdam UMC uit waarom vapen zo schadelijk is: Vrolijke kleurtjes en zoete smaken, maar heel schadelijk!

Bron: Amsterdam UMC