Volgens de onderzoekers is het begrijpelijk aanbieden van informatie net zo belangrijk als toegang tot zorg

Onderzoekers van Maastricht UMC+ tonen aan dat kunstmatige intelligentie (AI) complexe medische informatie begrijpelijker kan maken, zonder dat dit ten koste gaat van de nauwkeurigheid. Masoud Zamani Esteki en zijn team ontwikkelden een online AI-tool, waarmee zorgverleners ingewikkelde medische teksten kunnen versimpelen en controleren op begrijpelijkheid. Dit helpt om informatie beter af te stemmen op mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden, en kan zo bijdragen aan het verkleinen van gezondheidsverschillen. De studie verscheen in het tijdschrift Human Reproduction. 

Het onderzoek richtte zich op genetische informatie rondom zwangerschap. Genetisch onderzoek kan ouders inzicht geven in het risico op erfelijke aandoeningen bij hun kind, en zelfs genetische aandoeningen bij hun kind voorkomen. Toch is de informatie hierover vaak moeilijk te begrijpen. Daardoor besluiten sommige mensen tot onnodige tests, terwijl anderen juist afzien van nuttig onderzoek. Zo krijgen jonge vrouwen die een ivf-behandeling ondergaan soms een extra test op chromosoomaantallen bij embryo’s, terwijl die niet altijd zinvol is. “Het begrijpelijker maken van informatie is essentieel, zodat iedereen – ongeacht opleidingsniveau – goede keuzes kan maken over hun gezondheid,” stelt hoofdonderzoeker Masoud Zamani Esteki. 

Eenvoudig en nauwkeurig 
De onderzoekers testten vier AI-modellen – GPT-3.5, GPT-4, Copilot en Gemini – op hun vermogen om complexe teksten over erfelijkheid en zwangerschap te herschrijven. Het ging bijvoorbeeld om informatie over NIPT (niet-invasieve prenatale test), vlokkentest, vruchtwaterpunctie en embryoselectie. In totaal werden dertig voorlichtingsfolders verzameld en vereenvoudigd met behulp van de AI-modellen. 

De leesbaarheid van de teksten verbeterde aanzienlijk, tot het leesniveau van groep 8 – het niveau dat medische verenigingen aanbevelen. GPT-4 bleek het beste in staat om de teksten begrijpelijker te maken zonder belangrijke details te verliezen. “Ons onderzoek laat zien dat AI kan ondersteunen bij het toegankelijker maken van complexe medische informatie,” zegt Zamani Esteki. “Wel zagen we dat sommige modellen essentiële details weglieten, wat gevaarlijk kan zijn voor het begrip en de besluitvorming. GPT-4 vond een goede balans.” 

Online tool voor zorgverleners 
Om zorgverleners te helpen om teksten eenvoudiger en beter leesbaar te maken, ontwikkelden de onderzoekers een online hulpmiddel: de Health Literacy Evaluator. Deze tool werkt met GPT-4 en helpt zorgverleners om teksten automatisch te versimpelen. Vervolgens meet de tool hoe begrijpelijk de tekst is, zodat zorgverleners direct feedback krijgen op de leesbaarheid. Hierdoor kunnen zij patiëntinformatie beter afstemmen op mensen met lage gezondheidsvaardigheden. 

Hoewel de tool is onderzocht met Engelstalige teksten, is inmiddels ook een Nederlandstalige versie ontwikkeld. Deze is getest door vier experts, die aangeven dat de tool goed werkt. Daarnaast is de tool breder inzetbaar dan voor voorlichting rondom zwangerschap: die kan worden gebruikt voor allerlei soorten gezondheidsinformatie. Daarmee draagt hij bij aan het begrijpelijker maken van informatie én aan het vergroten van het vertrouwen van patiënten. 

Meer gelijkheid in de zorg 
Volgens de onderzoekers is het begrijpelijk aanbieden van informatie net zo belangrijk als toegang tot zorg. Gebrekkige kennis kan leiden tot gemiste kansen of onnodige behandelingen. “AI kan bijdragen aan gezondheidsrechtvaardigheid door patiënten beter te informeren en hen in staat te stellen weloverwogen keuzes te maken over genetische tests,” aldus Zamani Esteki. Dit kan vooral bij kwetsbare groepen met lage gezondheidsvaardigheden zorgen voor betere zorguitkomsten en minder ongelijkheid. 

 De onderzoekers willen in vervolgstudies achterhalen hoe patiënten de vereenvoudigde teksten ervaren, en wat dit betekent voor hun kennis en keuzes. Daarnaast werkt de groep van Zamani Esteki aan een aanpak om te onderzoeken of meer kennis het mentale welzijn van patiënten tijdens hun behandeling verbetert.  

Het artikel is getiteld 'Artificial intelligence-simplified information to advance reproductive genetic literacy and health equity' van Marjan Naghdi en collega's, gepubliceerd in het Human Reproduction journal. doi:10.1093/humrep/deaf135

Bron: Maastricht UMC+