Ziektemechanisme ontdekt voor autoimmuun spierziekte

Bij een deel van de patiënten met de autoimmuun spierziekte myasthenia gravis worden de klachten veroorzaakt door zogeheten IgG4 MuSK-antistoffen

Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) hebben een nieuw mechanisme ontdekt waarmee zogeheten MuSK-antistoffen de auto-immuun spierziekte myasthenia gravis veroorzaken. Ze beschrijven hun bevindingen in het wetenschappelijke tijdschrift Neurology Neuroimmunology and Neuroinflammation.

Bij een deel van de patiënten met de autoimmuun spierziekte myasthenia gravis worden de klachten veroorzaakt door zogeheten IgG4 MuSK-antistoffen. Antistoffen hebben twee armen die meestal identiek zijn, maar IgG4-antistoffen hebben de merkwaardige eigenschap dat ze een van beiden armen uitwisselen met een willekeurige andere antistof.

De onderzoekers ontdekten dat de eigenschappen van de twee armen van de MuSK-antistoffen cruciaal zijn voor het wel of niet optreden van klachten. “Het uitwisselen van deze armen bij MuSK-antistoffen draagt bij aan het ontstaan van de ziekte”, legt prof. Jan Verschuuren van de afdeling Neurologie uit. “Sterker nog, als ze niet uitwisselen, dan veroorzaken ze geen ziekte”, voegt dr. Maartje Huijbers van Neurologie toe. Zij werkte voor dit onderzoek samen met onderzoekers van de afdelingen Humane Genetica, Hematologie en Reumatologie.

Twee verschillende armen
De wetenschappers isoleerden de MuSK-antistoffen uit het bloed van patiënten. Analyse van de vorm en functie bracht ze tot een opvallende conclusie: MuSK-antistoffen met twee verschillende armen zijn ziekmakend, maar MuSK-antistoffen met twee dezelfde armen zijn dat niet. Sterker nog, de versie met twee dezelfde armen kan volgens de onderzoekers zelfs spierversterkend werken. 

De onderzoekers begrijpen hierdoor het ziekte mechanisme nog beter. “De oorspronkelijke ziekmakende, blokkerende antistof kan door enige aanpassingen worden omgezet in een antistof die juist stimulerend werkt. We hopen dit in de toekomst toe te passen bij de behandeling van patiënten met een spierziekte”, aldus Huijbers.

Andere auto-immuunziekten
“Deze inzichten zijn daarnaast niet alleen van belang voor myasthenia gravis met MuSK-antistoffen, maar ook voor de grote, snel groeiende groep andere auto-immuunziekten die worden veroorzaakt door IgG4-antistoffen. Die teller staat inmiddels op meer dan veertien ziekten”, aldus Verschuuren.

Dit onderzoek is gefinancierd met subsidies van het LUMC-profileringsgebied en het Prinses Beatrix Spierfonds.

Tags bij dit artikel:

• klachten
• LUMC
• eigenschappen
• spierziekte
• Prinses Beatrix Spierfonds
• mechanisme
• willekeurige
• antistoffen
• auto-immuunziekten