/b_650_0246.jpg)
De subsidies zijn v
Jonne Doorduin, Annemarie Boleij, Benoit Besson, Jorik Nonnekes en Sara Roig Merino hebben elk een Off Road subsidie van €100.000 ontvangen van ZonMw. De subsidies zijn voor jonge (bio)medische gezondheidsonderzoekers die durven af te wijken van de gebaande paden en op zoek zijn naar nieuwe inzichten en onverwachte doorbraken.
Jonne Doorduin – Neurale aansturing van de ademhaling ontrafelen
Ademen gebeurt zonder erover na te denken. Het lijkt vanzelf te gaan, maar in werkelijkheid is aansturing van de ademhaling door de hersenen juist erg complex. Er moet precies genoeg zuurstof worden ingeademd en kooldioxide worden uitgeademd, en dit moet ook nog worden afgestemd met bijvoorbeeld praten en eten. In de aansturing van de ademhaling kan dan ook veel misgaan, zoals te zien is bij de erfelijke spierziekte myotone dystrofie. De ziekte tast ook de hersenen aan waardoor onder andere ademhalingsproblemen ontstaan. Hoe dit gebeurt is nog onduidelijk.
Jonne Doorduin gaat een nieuwe methode ontwikkelen waarmee hij met functionele MRI in de hersenen de aansturing van de ademhaling kan bestuderen. Doorduin: “Met deze nieuwe methode wil ik ontrafelen hoe de aansturing van de ademhaling is verstoord in patiënten met myotone dystrofie. Die informatie kan worden gebruikt om nieuwe therapieën te ontwikkelen voor deze patiënten. Daarnaast kan de methode breder worden ingezet voor onderzoek naar ademhalingsproblemen bij andere ziekten.”
Annemarie Boleij - Kunnen bacteriën voorlopers dikke darmkanker aanwijzen?
Het opsporen van dikkedarmkanker, en de voorlopers ervan, gebeurt met coloscopie: met een camera in de darm wordt dan naar deze tumoren gespeurd. Een groot deel van de voorlopers wordt daarbij gemist, onder andere omdat sommige voorlopers plat zijn en daarom moeilijker zijn te vinden. Juist deze platte tumoren kunnen snel uitgroeien tot een agressieve kanker. Betere opsporing van deze darmkankervoorlopers is dus dringend gewenst.
In dit onderzoek gaat Annemarie Boleij de bacteriële biofilm op deze voorlopers onderzoeken. Een darm zit propvol bacteriën. Het idee is dat de samenstelling van die bacteriën (de bacteriële biofilm) deels afhankelijk is van de plaatselijke situatie in de darm. Op een beginnende darmtumor ligt dan een wat andere biofilm dan in de rest van de darm. Boleij: “Deze structuur kan misschien gebruikt worden voor de opsporing. We gaan de samenstelling van deze biofilm op eiwitniveau in kaart brengen. Zo proberen we eiwitten te vinden die heel specifiek en karakteristiek zijn voor deze biofilm, zodat we een onderscheid kunnen maken tussen gezond darmweefsel en tumor darmweefsel. Ook gaan we stoffen ontwikkelen waarmee we dat verschil zichtbaar willen maken, zodat de techniek is te gebruiken in de kliniek.
Benoit Besson - Nieuwe strategieën tegen virusoverdracht
Het dengue virus maakt in tropische en subtropische gebieden heel veel mensen ziek. Met de opwarming van de aarde kan de mug die het virus verspreidt (de tijgermug Aedus albopictus) zich ook in Europa gaan vestigen.
Benoit Besson bestudeert de mechanismen die het dengue virus gebruikt bij de infectie van de mug. Welke muggeneiwitten kaapt het virus om zich te vermeerderen? En hoe doet het virus dat? Besson: “Zo proberen we nieuwe informatie over de moleculaire activiteit van het dengue virus te verzamelen. Met die informatie willen we nieuwe strategieën ontwikkelen om de verspreiding van dengue tegen te gaan. Daarbij valt te denken aan het maken van dengue-resistente muggen of het zoeken naar middelen die ervoor zorgen dat de mug het virus niet meer kan overdragen.”
Jorik Nonnekes - Dubbelrol levodopa bij bevriezen van lopen?
Bevriezen van lopen is één van de meest invaliderende symptomen bij mensen met de ziekte van Parkinson. Ineens blokkeert het lopen en staan mensen ‘vastgeplakt’ aan de grond. Dit verschijnsel ontstaat pas nadat mensen al enkele jaren ziek zijn. “Het medicijn levodopa speelt daarin mogelijk een dubbelrol”, zegt Jorik Nonnekes. “Enerzijds vermindert levodopa vaak het bevriezen van lopen. Anderzijds lijkt levodopa juist ook een rol te spelen bij het veroorzaken ervan. Recent onderzoek suggereert dat bevriezen van lopen nu vaker voorkomt dan vóór de introductie van levodopa.”
Nonnekes gaat nu onderzoeken of langdurig gebruik van levodopa inderdaad bijdraagt aan het ontstaan van bevriezen van lopen. Hiervoor vergelijkt hij gegevens van Tanzania met Nederland. Nonnekes: “In Tanzania krijgen patiënten vaak geen levodopa, omdat het niet beschikbaar of te duur is. Als levodopa bijdraagt tot meer bevriezen van lopen, moet het minder vaak voorkomen in Tanzania dan in Nederland.”
Sara Roig Merino – zoektocht naar behandeling erfelijke cystenieren
Bij ADPKD - een genetische polycysteuze nierziekte - ontstaan er met vocht gevulde blaasjes (cysten), die op een gegeven moment leiden tot chronisch nierfalen. Hierdoor hebben patiënten dialyse en soms zelfs niertransplantatie nodig. De huidige behandelingen van ADPKD hebben veel bijwerkingen. Het remmen van een specifiek onderdeel in de nier (ATP signaalroute) kan het ontstaan van de cysten in de nieren mogelijk terugdringen, maar tot dusver is dat niet onderzocht.
Sara Roig Merino: “Wij willen stoffen identificeren die deze belangrijke signaalroute alleen voor deze specifieke aandoening remmen. Daarbij richten we ons op stoffen die al zijn toegestaan in de kliniek of worden onderzocht in klinische trials (fase I-III), waardoor de vertaling naar toepassingen voor de patiënt zo snel mogelijk kan plaatsvinden.”
Tags bij dit artikel:
/a_650_1844.jpg)
/e_650_0001.jpg)
/a_650_1358.jpg)
/a_650_1399.jpg)
/f_650_0083.jpg)
