Dit blijkt uit een analyse van de jaarverslagen van zorgorganisaties in de VVT-sector over 2024

De financiële gezondheid van organisaties in de ouderenzorg zit weer in de lift. Gezamenlijk boekten de instellingen in de VVT-sector (Verpleging, Verzorging en Thuiszorg) in 2024 een positief resultaat van ruim € 1 miljard euro, een rendement van 3,5% (resultaatratio). Dit betekent een verdubbeling in vergelijking met 2023, toen nog 1,7%. Ook schreven aanmerkelijk minder instellingen rode cijfers: 82 in 2024 tegen 131 een jaar eerder.

De sector kan deze adempauze goed gebruiken na een aantal jaren met mindere bedrijfsresultaten. Een belangrijke oorzaak is het uitstel van eerder aangekondigde bezuinigen en lagere kapitaallasten, die de sector wat noodzakelijke lucht hebben gegeven. Deze kortingen zijn weliswaar uitgesteld, maar niet van tafel. Daarnaast zijn er op meer fronten grote zorgen. Nog steeds staat een flink aantal organisaties onder bijzonder beheer van de banken. Een ander zorgpunt is het ziekteverzuim, dat is opgelopen tot bijna 10%, het hoogste verzuimcijfer van alle zorgsectoren. Dit levert financieel een ‘schadepost’ op van € 1,6 miljard aan arbeidskosten voor medewerkers die door ziekte of uitval thuiszitten.

Dit blijkt uit een analyse van de jaarverslagen van zorgorganisaties in de VVT-sector over 2024. Intrakoop, de inkoopcoöperatie van de zorg, en Verstegen accountants en adviseurs onderzochten de jaarcijfers van 605 zorgorganisaties met een omzet vanaf € 1 miljoen, die samen 98% van de omzet van in de ouderenzorg vertegenwoordigen.

Uit de jaarcijfers over 2024 blijkt dat VVT-organisaties vorig jaar ondanks de uitdagende omstandigheden het financieel goed hebben gedaan. Op sectorniveau zijn de meeste parameters positief. Bij een gezamenlijke omzet van € 27,7 miljard bedroeg de resultaatratio 3,5% en de EBITDA 7%. Ook de liquiditeitsratio is gestegen tot 1,7% en een andere belangrijke indicator de solvabiliteit – oftewel de stroppenpot – is met gemiddeld 30,3% prima gevuld.

Ondanks de positieve cijfers waarschuwt Ruud Plu, directeur-bestuurder van Intrakoop voor al teveel optimisme. “De cijfers vertellen niet het hele verhaal. Met nieuwe verkiezingen op komst blijft het onvoorspelbaar of er toch weer bezuinigingen komen. Het is eerder een adempauze, dan een structurele verbetering. Bovendien zien we over de hele linie dat ook in 2024 de kosten en de prijzen verder zijn gestegen en dat die trend dit jaar doorzet. Daar komt bij dat ouderenorganisaties voor grote uitdagingen staan, zoals het opvangen van een toenemende zorg met steeds minder mensen en het realiseren van de noodzakelijke transitie van ‘zorgen voor’ naar ‘samen zorgen’, in samenwerking met de regio.”

Hoge inflatie zorgt voor sterke stijging inkoopkosten
Een grote kostenpost wat betreft uitgaven zijn de zogeheten inkoopuitgaven. Dit betreft de kosten voor onder andere medicijnen, huisvesting, voedingsmiddelen, onderhoud, energie en personeel niet in loondienst (zzp’ers en uitzendkrachten). De totale inkoopuitgaven bedroegen vorig jaar € 9,6 miljard, een stijging van 5,8%, onder andere veroorzaakt door de aanhoudende inflatie. De grootste kostenpost daarbij blijft extern personeel (€ 1,9 miljard), gevolgd door voeding, hotelmatige kosten en algemene uitgaven. De inkoopratio daalde licht van 32,9% naar 32,3%, wat wijst op iets efficiënter gebruik van middelen.

Bij een verdere analyse van de inkoopcijfers valt op dat ouderenorganisaties vorig jaar al hebben voorgesorteerd op de nieuwe wet DBA met per 2025 strengere regels voor de inhuur van zzp’ers. Veel zorginstellingen leunen sterk op flexibel personeel om de gaten in de roosters op te vangen.  De kosten voor personeel niet in loondienst (PNIL) namen in 2024 slechts toe met 1,9%. In de afgelopen jaren was er jaarlijks sprake van een minimale stijging van 10 tot 20 procent.

Hoogste ziekteverzuim en meer dan 10.000 moeilijk vervulbare vacatures
In 2024 ging € 19,6 miljard van de uitgaven van VVT op aan personeelskosten, een stijging van 8,3%. Onder de personeelskosten vallen naast salarissen ook de sociale lasten en pensioenpremies. Een belangrijk deel van de stijging wordt veroorzaakt door cao-afspraken over lonen en verdubbeling van de kilometervergoeding voor personeel.

Ook in 2024 is en blijft het aantrekken van voldoende en gekwalificeerd personeel een flinke uitdaging voor de sector. In 2024 hadden de onderzochte organisaties samen meer dan 10.000 cliëntgebonden vacatures, die moeilijk vervulbaar zijn. Dit zijn functies die langer dan drie maanden open staan.

De vele vacatures zorgen samen met het hoge ziekteverzuim van 9,4% voor de nodige gaten in de roosters. Al sinds Covid-19 kampt de sector met steeds hogere verzuimcijfers, die bovendien het hoogste zijn van alle zorgsectoren (ziekenhuizen, ggz en gehandicaptenzorg). Van de totale loonsom inclusief sociale lasten en premies is naar schatting € 1,6 miljard toe te schrijven aan medewerkers die door ziekte improductief zijn. Hierbij zijn de vervangingskosten (extra inzet collega’s, uitzendkrachten, etc.) en de effecten die een hoog verzuim hebben op een lagere productie en kwaliteit van zorg nog niet meegerekend.

Kijk hier naar de jaarverslagenanalyse

Bron: Intrakoop