Patiënt geraakt in portemonnee door maximering geneesmiddelen

Het grootste risico is dat fabrikanten door het plan van de minister stoppen met de huidige compensatieregelingen en dat geneesmiddelenprijzen gaan stijgen.

Zorgverzekeraars Nederland (ZN) waarschuwt in een brief aan de Tweede Kamer voor de gevolgen van het plan van minister Bruins voor Medische Zorg om bijbetalingen voor geneesmiddelen te maximeren op 250 euro per verzekerde per jaar. Het grootste risico is dat fabrikanten door het plan van de minister stoppen met de huidige compensatieregelingen en dat geneesmiddelenprijzen gaan stijgen. Veel patiënten kunnen hierdoor juist met extra kosten te maken krijgen, terwijl slechts 0,2 procent van de mensen profiteert van de maximeringsmaatregel. Het systeem dat nodig is om bijbetalingen te maximeren, is bureaucratisch en duur. Zo krijgen verzekerden naast hun eigen risico straks ook extra rekeningen op de deurmat voor geneesmiddelen. ZN steunt het kabinet om de stapeling van eigen betalingen in de zorg te verminderen, maar vindt het onbegrijpelijk dat de minister kiest voor een groot bureaucratisch systeem in plaats van maatwerkoplossingen voor de kleine groep patiënten met hoge bijbetalingen.

In Nederland is voor elke groep van vergelijkbare geneesmiddelen een vergoedingslimiet vastgesteld. De overheid bepaalt dus wat een zorgverzekeraar maximaal aan zijn verzekerden mag vergoeden voor geneesmiddelen bij de apotheek. Is de prijs van een geneesmiddel hoger dan de vergoedingslimiet, dan moet de patiënt het verschil zelf bijbetalen. Het idee is dat patiënten altijd kunnen kiezen voor een middel zonder bijbetaling. Maar de huidige vergoedingslimieten zijn verouderd. Het ministerie van VWS heeft de limieten sinds 1999 niet meer geactualiseerd. Sommige bijbetalingen zijn hierdoor onvermijdelijk. Op papier betaalt jaarlijks ruim een miljoen Nederlanders gemiddeld 19 euro bij voor geneesmiddelen. Een paar specifieke patiëntgroepen van in totaal ongeveer 40.000 patiënten hebben een hoge bijbetaling van gemiddeld 582 euro per jaar. Alleen zijn deze cijfers niet betrouwbaar omdat veel fabrikanten in de loop der jaren de gebruikers van hun geneesmiddelen een terugbetaalregeling zijn gaan aanbieden. Deze fabrikanten willen namelijk hun internationale prijzen niet verlagen, maar kiezen ervoor om hun Nederlandse klanten te compenseren voor de lage vergoeding. Hoeveel mensen worden gecompenseerd voor bijbetalingen, is niet bekend.

Gevolgen voor patiënten niet te voorspellen
Als de minister de bijbetalingen gaat maximeren op 250 euro, dan is het risico reëel dat veel fabrikanten stoppen met hun terugbetaalregeling. Hierdoor gaan mensen, die nu alleen op papier een bijbetaling hebben, straks daadwerkelijk bijbetalen. Blijven fabrikanten toch compensaties uitkeren, dan is het denkbaar dat dit straks dubbel gebeurt: door de fabrikant én door de zorgverzekeraar, wat fraude in de hand werkt. De maximeringsmaatregel kan ook tot gevolg hebben dat fabrikanten hun prijzen verhogen. Want als een patiënt de eerste 250 euro aan bijbetalingen zelf heeft betaald, zal de zorgverzekeraar straks de meerkosten ongelimiteerd moeten vergoeden. Met de maximering van bijbetalingen voor geneesmiddelen brengt de minister het verouderde vergoedingssysteem aan het wankelen. En de gevolgen voor individuele patiënten zijn niet te voorspellen. Apothekers en zorgverzekeraars verwachten veel klachten van patiënten die niet begrijpen waarom zij naast het eigen risico opeens ook achteraf incasso’s ontvangen voor geneesmiddelen, zonder dat zij voordeel hebben van de maximeringsmaatregel van de minister.

Gerichte aanpak hoge bijbetalingen veel effectiever
Hoge bijbetalingen komen voor bij een vrij beperkte groep geneesmiddelen, zoals methylfenidaat dat gebruikt wordt door ADHD-patiënten. Zorgverzekeraars hebben minister Bruins erop gewezen dat hij de hoge bijbetalingen voor deze patiënten op een simpele manier kan wegnemen door de vergoedingslimieten voor deze geneesmiddelen tegen het licht te houden. Als de minister er toch voor kiest om de vergoedingslimieten uit 1999 ongemoeid te laten en vast blijft houden aan de introductie van een landelijke maximeringssysteem, moeten zorgverzekeraars van alle patiënten alle bijbetalingen gaan registreren. Bijbetalingen worden dan niet meer gecompenseerd of verrekend aan de balie bij de apotheek, maar worden – tot een maximum van 250 euro – via incasso’s achteraf in rekening gebracht bij de patiënt. Hooguit 40.000 mensen zullen naar verwachting profiteren van de maatregel. Dat is 0,2% van alle verzekerden. De opzet van het maximeringssysteem kost miljoenen en zit meer mensen dwars dan dat ervan profiteren. Hoewel de bewindslieden van VWS recent een actieplan hebben gepresenteerd waarmee zij de strijd aanbinden met de regeldruk in de zorg, voegen zij met deze maatregel weer zinloze bureaucratie toe aan de zorg.

Tags bij dit artikel:

• minister
• geneesmiddelen
• Zorgverzekeraars Nederland
• portemonnee
• bureaucratie
• risico
• fabrikanten
• geneesmiddelenprijzen
• maximering
• zinloze
• bijbetalingen
• vergoedingslimiet
• terugbetaalregeling