Alle burgers van 18 jaar en ouder zijn verplicht om een basisverzekering af te sluiten bij een zorgverzekeraar naar keuze

Ongeveer driekwart van de mensen in Nederland is bereid om via de basisverzekering bij te dragen aan de zorgkosten van anderen. Rond de 60% verwacht dat anderen hiertoe bereid zijn. Dit is niet gedaald tussen 2013 en 2023. Daarmee blijven mensen in Nederland bereid om gezamenlijk te betalen voor de kosten van zorg. Dit blijkt uit onderzoek van Marloes Meijer onder leden van het Nivel Consumentenpanel Gezondheidszorg, uitgevoerd bij onderzoeksinstituut Nivel. Zij promoveerde op 18 juni 2025 aan de Universiteit Maastricht op dit onderwerp.

Het Nederlandse zorgstelsel wordt gefinancierd op basis van het solidariteitsbeginsel. Alle burgers van 18 jaar en ouder zijn verplicht om een basisverzekering af te sluiten bij een zorgverzekeraar naar keuze. In ruil daarvoor krijgen ze hun zorgkosten vergoed als ze zorg nodig hebben. Daarmee draagt iedereen bij aan de kosten van de zorg. Het zorgstelsel staat echter onder toenemende druk, onder andere door stijgende zorgkosten. Dit proefschrift richtte zich daarom op het draagvlak voor solidariteit in de zorg onder verzekerden in Nederland. 

Basisverzekering wordt gewaardeerd, maar betaalbaarheid is een knelpunt
Een belangrijke reden om te willen betalen voor de basisverzekering is dat verzekerden zelf en anderen hierdoor gebruik kunnen maken van zorg. Verzekerden hebben echter wel zorgen over de hoogte van de premie van de basisverzekering. Een deel gaf aan op dit moment al problemen te ervaren bij het betalen voor de basisverzekering. Anderen maakten zich zorgen over de toekomstige betaalbaarheid. 

Hoewel de meeste mensen in Nederland achter het financieren van de zorg op basis van het solidariteitsbeginsel staan, kunnen stijgende kosten ervoor zorgen dat verzekerden de basisverzekering op een gegeven moment niet meer kunnen betalen. Het is daarom van belang om oog te hebben voor bestaanszekerheid in brede zin, waarbij ook andere kosten voor levensonderhoud moeten worden meegenomen. Marloes Meijer, MSc Onderzoeker (promovendus) Zorgstelsel en Sturing.

Meer weten?
Bekijk alle resultaten van het proefschrift in de gehele publicatie.

Over het onderzoek
Dit promotieonderzoek is uitgevoerd bij het Nivel. Het onderzoek is gebaseerd op vragenlijsten en interviews met leden van het Nivel Consumentenpanel Gezondheidszorg. De Nivel Barometer Solidariteit, waarin sinds 2013 om het jaar de solidariteit onder de bevolking in Nederland wordt gemeten, vormt de basis voor het promotieonderzoek.

Bron: Nivel